16 Φεβρουαρίου 1943: Η αιματηρή Σφαγή του Δομένικου Ελασσόνας (video)
Σαν σήμερα, στις 16 Φεβρουαρίου 1943, συντελέστηκε μία από τις πολυάριθμες και πολύνεκρες θηριωδίες των Ιταλών φασιστών με τη συνδρομή των δωσίλογων, στον νομό Λαρίσης κατά τη διάρκεια της περιόδου της κατοχής.
Πιο συγκεκριμένα εκείνη την ημέρα η αντάρτικη ομάδα «Μπαλντούμη» (με αρχηγό τον Β. Οικονόμου) επιτέθηκε σε ιταλική φάλαγγα, όπου σκοτώθηκαν Ιταλοί στρατιώτες. Η φάλαγγα των Ιταλών αποτελούταν από δύο μοτοσυκλετιστές και τέσσερα αυτοκίνητα και το γεγονός έλαβε χώρα στη διεθνή τότε αρτηρία Λαρίσης – Κοζάνης στη θέση «Μαυρίτσα».
Η απάντηση της ιταλικής πλευράς ήταν άμεση. Σε σύντομο χρονικό διάστημα καταφθάνουν ενισχύσεις στο χωριό Δομένικο και οι κάτοικοί του (όσοι από αυτούς δεν έφυγαν για να κρυφτούν σε χαράδρες ή στο βουνό) γνωρίζουν από κοντά την κτηνωδία του κατακτητή. Ο διοικητής της μεραρχίας «Πινερόλο», αντιστράτηγος Μπενέλι δίνει διαταγή να συγκεντρωθούν όλοι οι άντρες του χωριού (117 στο σύνολο) σε ένα συγκεκριμένο σημείο (1). Στη συνέχεια οι Ιταλοί στρατιώτες, έχοντας στην υπηρεσία τους και λεγεωνάριους (2), λεηλατούν τις περιουσίες των κατοίκων και πυρπολούν ολόκληρο το χωριό, με αποτέλεσμα 105 σπίτια να γίνουν στάχτη. Οι συλληφθέντες φορτώνονται στα οχήματα και μεταφέρονται στη θέση «Μαυρίτσα» όπου κάποιοι από αυτούς εκτελούνται. Οι υπόλοιποι συνεχίζουν το ταξίδι τους προς τον θάνατο.
Περνώντας η φάλαγγα από το χωριό Μεσοχώρι (Μυλόγουστα) καταστρέφουν περίπου 80 σπίτια, συλλαμβάνουν κατοίκους και ταυτόχρονα σκοτώνουν ανθρώπους που εργαζόταν στα κτήματά τους.
Τελικά καταλήγουν στη θέση «Καυκάκι», όπου εκτελούνται οι εναπομείναντες κρατούμενοι χωρισμένοι σε ομάδες των τεσσάρων.
Αναφορικά με την κτηνωδία των μελανοχιτώνων χαρακτηριστική είναι η αφήγηση του Ιωάννη Γκότση (3) στο βιβλίο του που περιγράφει: «Μετά την εκτέλεση των πρώτων δώδεκα, παρενέβησαν οι μελανοχιτώνες. Η ολιγόστιγμη αυτή διακοπή έδωκε μία φευγαλέα ελπίδα στους υπόλοιπους. Ίσως να σταματούσαν πια. Δεν εβράδυναν όμως ν’ αντιληφθούν την οικτρά πλάνη τους. Οι μελανοχίτωνες – ανήκοντες όλοι σε τάγματα της Ρώμης – διέκοψαν για άλλον λόγο εντελώς αντίθετο. Ο τρόπος αυτός της εκτελέσεως δεν ικανοποιούσε τη σαδιστική μανία τους και την πωρωμένη εγκληματική ψυχή τους. Κι άρχισαν αυτοί τις εκτελέσεις με στιλέττο...» με βάρβαρο τρόπο που και η περιγραφή της, μας είναι αδύνατη. «Οι φασίσται εξετέλεσαν έτσι αρκετούς. Και όταν κουράστηκαν, παρεχώρησαν τη θέση τους σ’ άλλους, μεταξύ των οποίων ήσαν και λεγεωνάριοι...» (4). Κατά την επιστροφή τους στη Λάρισα οι Ιταλοί συνεχίζουν να δολοφονούν όσους ανθρώπους συναντάνε στον δρόμο τους μέχρι τον Τύρναβο προσθέτοντας άλλους 50 αθώους πολίτες.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε τη στάση που κράτησε ο διοικητής της Υποδιοίκησης Χωροφυλακής Ελασσόνας και οικογενειάρχης Νικόλαος Μπαμπαλής, ο οποίος έστειλε στο ιταλικό Φρουραρχείο Ελασσόνας επιστολή διαμαρτυρίας και αναφέρθηκε στις θηριωδίες των Ιταλών φασιστών, φθάνοντας στο σημείο να κατηγορήσει τους Ιταλούς πως τέτοια κακουργήματα διαπράττουν μόνο οι βάρβαροι. Το αποτέλεσμα ήταν η φυλάκιση και η καταδίκη του σε θάνατο, ποινή την οποία τελικά γλίτωσε. Δε γλίτωσε όμως τη μεταφορά του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα, κρίθηκε ακατάλληλος για τη Βασιλική Χωροφυλακή και διώχθηκε από τις τάξεις της (5). Ο Νικόλαος Μπαμπαλής επέδειξε αυτοθυσία και δε φοβήθηκε να υπερασπιστεί το δίκαιο ενάντια στις θηριωδίες των Ιταλών σε αντίθεση με πολλούς δωσίλογους οι οποίοι οδηγήθηκαν στην προδοσία. Το καταγγελτικό του έγγραφο που έστειλε στους Ιταλούς, δεν αποτελεί μόνο στοιχείο τόλμης και αποφασιστικότητας, αλλά κορυφαίο παράδειγμα πατριωτικής στάσης απέναντι σε κάθε ξένο εισβολέα.
Αυτό θα πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία και να αποτελεί παράδειγμα καταγγελίας και αντίστασης, για όποιον παραβιάζει την Ανεξαρτησία και την Ακεραιότητα της χώρας, όπως τότε με τους Ιταλούς και σήμερα με τις Η.Π.Α, το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
(1) Χαρακτηριστική της βιαιότητας του κατακτητή ήταν η εκτέλεση της Κωνσταντινίδου Βαρβάρας και της Κερασίνας Μπαράκου, οι οποίες εκτελέσθηκαν διότι άρρωστες στο κρεβάτι του πόνου δεν μπόρεσαν να υπακούσουν στις εντολές των κατακτητών και να ακολουθήσουν τους υπόλοιπους κατοίκους του χωριού (https://tinyurl.com/y4g55nmp).
(2) Οργάνωση υπό την ηγεσία του Αλκιβιάδη Διαμάντη, η οποία αποτελείται από βλαχόφωνους που θεωρούν τους εαυτούς τους απόγονους της 5ης Ρωμαϊκής λεγεώνας (σύμφωνα με το μανιφέστο τους το οποίο αποστέλλεται στην εφημερίδα «Η Θεσσαλία» του Βόλου στις 28/04/1942). Αξίζει εδώ να αναφέρουμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των βλαχόφωνων πληθυσμών δε συνεργάστηκε με τους λεγεωνάριους και ούτε δελεάστηκε από τα προνόμια τα οποία θα απολάμβαναν με την ένταξή τους στη συγκεκριμένη οργάνωση, σε μία πολύ δύσκολη περίοδο όπου οι θάνατοι από την ασιτία ήταν συχνό φαινόμενο και οι δυσκολίες στην καθημερινότητα σχεδόν ανυπέρβλητες.
(3) Ο Ιωάννης Γκότσης διετέλεσε νομάρχης Λάρισας από τις 30/11/1943 έως και τις 17/08/1944.
(4) Ιωάννης Ε. Γκότσης, Φλόγες στον Όλυμπο, Αθήνα, 1945.
(5) Λάζαρος Αρσ. Αρσενίου, Η Θεσσαλία στην Αντίσταση, εκδόσεις «έλλα», Λάρισα, τόμος Α’, σελ. 237.
