Το μέλι του Ολύμπου βάζει πλώρη για… παγκόσμιο θρόνο

 Τα ελληνικά μέλια τα τελευταία χρόνια «σαρώνουν» σε διεθνείς διαγωνισμούς, αποσπώντας κορυφαίες διακρίσεις για την ποιότητα, τα αρώματα και τις ευεργετικές τους ιδιότητες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το μέλι του Ολύμπου, που ήδη θεωρείται ένα από τα καλύτερα παγκοσμίως. Με στοχευμένη χρηματοδότηση ερευνών από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και με σχέδια να αποκτήσει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), ο «γλυκός χρυσός» του μυθικού βουνού διεκδικεί επάξια θέση στο διεθνές ράφι των premium προϊόντων.

Τη δυναμική αυτή ανέδειξε μιλώντας στην «ΕτΔ» ο επίκουρος καθηγητής Εφαρμοσμένης Μελισσοκομίας του Τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου, ο οποίος συμμετείχε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Μελισσοκομίας στην Κοπεγχάγη. Αφορμή για τη συζήτηση στάθηκε η δήλωση του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα ότι «το μέλι του Ολύμπου είναι καλύτερο από το διάσημο μέλι Μάνουκα της Νέας Ζηλανδίας» – ένα από τα ακριβότερα μέλια στον κόσμο.

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Ο κ. Παπαχριστοφόρου μεταφέρει τα βασικά μηνύματα του συνεδρίου: «Είμαστε υποχρεωμένοι να αισιοδοξούμε, γιατί αν χαθεί η μέλισσα, η επικονίαση καταρρέει. Οι υπόλοιποι επικονιαστές είναι λίγοι και ήδη σε κίνδυνο». Ωστόσο, οι προκλήσεις είναι μεγάλες. Η κλιματική αλλαγή, με παρατεταμένες περιόδους ανομβρίας, περιορίζει την παραγωγή νέκταρ. Ακόμη πιο πιεστικό είναι το ζήτημα των αθέμιτων εισαγωγών. «Έθεσα στο συνέδριο το παράδειγμα της Ουκρανίας», εξηγεί. «Με το ένα τέταρτο της χώρας κατειλημμένο και τις κυψέλες καταστραμμένες, οι εξαγωγές μελιού… διπλασιάστηκαν! Αυτό είναι ορισμός του αθέμιτου ανταγωνισμού».

Ο αθέμιτος αυτός ανταγωνισμός συμπιέζει τις τιμές, υπονομεύοντας την ελληνική παραγωγή. «Ένα καλό μέλι δεν μπορεί να είναι φτηνό. Και ένα φτηνό μέλι δεν είναι καλό», υπογραμμίζει ο ερευνητής. «Χρειάζονται σοβαροί έλεγχοι στις εισαγωγές. Σήμερα τα δείγματα είναι ελάχιστα. Όσοι νοθεύουν ή εισάγουν μη μέλι χρησιμοποιούν προηγμένες μεθόδους, γι’ αυτό απαιτείται ισχυρή κρατική παρέμβαση».

ΤΟ ΜΕΛΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ ΚΑΙ ΜΑΝΟΥΚΑ

Η δήλωση Κουρέτα ότι το μέλι του Ολύμπου είναι καλύτερο από το φημισμένο Μάνουκα δεν είναι υπερβολή. «Καλύτερο είναι, και αυτό έχει αποδειχθεί επιστημονικά», τονίζει ο Παπαχριστοφόρου. Μελέτες της ερευνητικής ομάδας του κ. περιφερειάρχη, αλλά και άλλων επιστημόνων, έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα διεθνή περιοδικά. «Το Μάνουκα στηρίζει τη φήμη του κυρίως στην αντιμικροβιακή δράση. Εμείς έχουμε μέλια με ισχυρότερη αντιμικροβιακή δράση και πλουσιότερη σύνθεση πολυφαινολών και άλλων προστατευτικών ουσιών».

Ο Όλυμπος, χαρακτηρισμένος «hot spot» βιοποικιλότητας, προσφέρει σπάνιο πλούτο αρωματικών φυτών. «Οι ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες και η μοναδική χλωρίδα χαρίζουν στο μέλι του Ολύμπου μοναδικά χαρακτηριστικά», εξηγεί. «Όταν το συγκρίνεις σε εργαστηριακές δοκιμές με το Μάνουκα, το δικό μας υπερτερεί».

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΑΠΟΤΙΜΑΤΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ;

Παρά την ποιότητα, η τιμή παραμένει χαμηλή: «γιατί στο Λονδίνο το Μάνουκα πωλείται 250 λίρες το κιλό, ενώ το μέλι του Ολύμπου γύρω στα 10 ευρώ» τον ρωτάμε, για να σημειώσει ότι «Η διαφορά είναι καθαρά θέμα στρατηγικής και πολιτικής βούλησης. Η Νέα Ζηλανδία για χρόνια επένδυσε στην προώθηση και στο μάρκετινγκ. Στήριξε τη μελισσοκομία στη βάση της, τον ίδιο τον παραγωγό, και διατήρησε ψηλά το πρεστίζ του προϊόντος».

Στην Ελλάδα, αντίθετα, οι μελισσοκόμοι δρουν συχνά μόνοι τους. Το κόστος παραγωγής -κυρίως λόγω των αυξημένων τιμών καυσίμων- είναι δυσβάστακτο, ενώ η ελληνική μελισσοκομία είναι αναγκαστικά νομαδική, με συνεχείς μετακινήσεις. «Όταν ο παραγωγός κάνει τον απολογισμό του, διαπιστώνει ότι δεν βγαίνει», λέει ο Παπαχριστοφόρου. «Έτσι, πολλοί εγκαταλείπουν και η νέα γενιά διστάζει να ασχοληθεί».

ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΟΠ

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας επιχειρεί να αλλάξει τα δεδομένα, χρηματοδοτώντας έρευνες για το μέλι και σχεδιάζοντας να κατοχυρώσει το μέλι Ολύμπου -και άλλα τοπικά μέλια- ως προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. «Αν υπάρξει θεσμική στήριξη, θα δοθούν στους μελισσοκόμους εργαλεία ώστε να διαπραγματεύονται καλύτερα τις τιμές και να προβάλλουν το προϊόν», σημειώνει ο καθηγητής. «Χρειάζονται επιστήμονες που να γνωρίζουν την προώθηση αγροτικών προϊόντων και τη διεθνή διαφήμιση».

Ήδη, όπως αποκαλύπτει, υπάρχουν μεμονωμένα παραδείγματα παραγωγών που, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της έρευνας, κατάφεραν να διαθέτουν το μέλι τους σε πολύ υψηλές τιμές στις διεθνείς αγορές. «Αυτό δείχνει τι μπορούμε να πετύχουμε αν οργανωθούμε».

ΜΕΛΛΟΝ

Η μάχη για τη διάσωση της μέλισσας είναι και μάχη για την ίδια τη διατροφική μας ασφάλεια. «Αν χαθεί η μέλισσα, καταρρέει η επικονίαση και μαζί της η γεωργία», προειδοποιεί ο Παπαχριστοφόρου. «Η αισιοδοξία μας πρέπει να μεταφραστεί σε δράσεις: ελέγχους στις εισαγωγές, στήριξη στους παραγωγούς, ενίσχυση της έρευνας».

Με τη φύση του Ολύμπου να προσφέρει ένα μοναδικό προϊόν και με τη διεθνή αναγνώριση να επιβεβαιώνει την αξία του, το ελληνικό μέλι έχει όλα τα εφόδια να κατακτήσει την κορυφή – αρκεί να υπάρξει η πολιτική βούληση που θα το αναδείξει, όπως αξίζει, σε παγκόσμιο πρωταγωνιστή.

Θανάσης Αραμπατζής (eleftheria.gr)